Simptomi
Kako da prepoznam atopijski dermatitis?
U svakodnevnoj komunikaciji se atopijski dermatitis (AD) uglavnom naziva ekcem, što nije netačno jer atopijski dermatitis jeste vrsta - i to najčešća vrsta ekcema. Ipak, ekcem može podrazumevati i druga stanja kože (pogledajte više u odeljku o razlikovanju ekcema i atopijskog dermatitisa) pa je tačnije govoriti o atopijskom dermatitisu.
Prvi simptomi se obično pojavljuju između 2. i 6. meseca života.
Crvenilo, mehurići, perutanje... Kada se javlja?
U većini slučajeva, prvi simptomi atopijskog dermatitisa se javljaju pre 5. godine života. Crvenilo, ljuspice, lezije koje svrbe se pojavljuju na koži, a kasnije se mogu javiti krastice i rane. Kao rezultat češanja zapaljenje kože se pojačava, svrab se dalje pojačava, što dovodi do nastanka začaranog kruga svrab – češanje – svrab.
Promene na koži kod atopijskog dermatitisa se po malo razlikuju zavisno od uzrasta osobe sa atopijskim dermatitisom ili stepena ozbiljnosti bolesti. Iako u određenom uzrastu postoje uobičajena mesta na kojima se javlja AD, u ozbiljnijim stanjima može se javiti na bilo kom delu tela.
Najčešća priroda i lokalizacija ekcema zavisno od uzrasta:
- Ekcem kod beba - javljaju se crvene regije koje svrbe najčešće na obrazima, gornjim delovima šaka i stopala ili na kosmatom delu glave. Pelenska regija je najčešće nezahvaćena.
- Ekcem kod dece - ekcem se najčešće javlja na šakama i stopalima. Kako dete raste, ekcem se širi na pregibe, naročito na pregibe laktova, zglobova, kolena, članaka, vrat, šake i kapke.
- Ekcem kod odraslih - ekcem se najčešće javlja na vratu, šakama, udovima i licu. Javlja se lihenifikacija (zadebljanje) kože zbog ponavljanih faza sa zapaljenjem kože – zadebljala koža tamnije boje, skvame i naglašene brazde kože.
Svrab i peckanje
Ovakve promene na koži praćene su svrabom, a češanjem dolazi do pucanja mehurića i stvaranja vlažnih ranica. Sasušivanje njihove površine dovodi i do stvaranja krasta. Češanje dalje narušava integritet kože, što uz već postojeću narušenu barijernu funkciju kože, otvara vrata i za ulazak mikroorganizama, nakon čega dolazi do sekundarnih infekcija kože, pa je veoma važno adekvatnom terapijom i negom smanjiti svrab na minimum.
Da li je crvenilo i suva koža uvek znak atopijskog dermatitisa?
Ne, razni tipovi upala kod male dece mogu dovesti do crvenila kože, kao na primer, seboroični dermatitis, pregrevanje, poremećaji znojnih i lojnih žlezda, iritacija od odeće itd. Suvoća može biti znak i da se bebina koža još uvek nije prilagodila spoljnoj okolini i nije razvila mehanizme hidratacije. Simptome mora da protumači doktor i odredi o čemu je reč.
Šta da radite kada primetite ove simptome?
Veoma je važno da odvedete dete kod dermatologa ili pedijatra čim primetite prve promene, jer se ranim tretiranjem smanjuje intenzitet simptoma, bolest drži pod kontrolom, a proređuje novo pogoršanje bolesti. Važno je da koža deteta bude stalno hidrirana i adekvatno kupana i negovana, a terapiju prepustite doktoru - nikada bez konsultacije sa doktorom nemojte davati detetu lekove.